İLK ÇAĞ MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI

SÜMERLER

• Site adı verilen şehir devletleri şeklinde örgütlenmişlerdir. Sitelerin başında patesi veya ensi adı verilen rahip – krallar bulunurdu. Önemli şehirleri Ur, Uruk, Umma ve Lagaş’tır.
• Çok tanrılı ve dünyevi bir dine inanan Sümerler, ziggurat adı verilen çok katlı tap1naklar inşa etmişlerdir.
• Yazıyı (çivi yazısı) bularak tarihi çağları başlatmışlardır.
• Astronomi, matematik ve geometriyi geliştirmişler; dört işlemi kullanmışlar ve daireyi 360 dereceye bölmüşlerdir.
• Ay esaslı takvimi oluşturmuşlardır.

AKADLAR

• İlk imparatorluğu kurmuşlardır.

• İlk düzenli orduyu oluşturmuşlardır.

ELAMLAR

• Madencilik ve seramik sanatında ilerlemişlerdir.

BABİLLİLER

• Kral Hammurabi, dine dayalı devlet anlayışı (teokratik) yerine, gücünü ordudan alan mutlak krallık anlayışını getirmiştir.
• Kral Hammurabi, ceza, mülkiyet ve ticaret alanlarında dönemin en geliş­ miş kanunlarını yapmıştır.
• Sümerlerin etkisinde kalmışlar, tapınaklarına ziggurat adını vermişlerdir.

ASURLULAR

• Ticaretle uğraşmışlar; Anadolu’da Karum adı verilen ticari koloniler kur­ muşlardır.
• Koloniler aracılığıyla Anadolu’ya yazıyı getirerek, Anadolu’da tarihi çağla- rı başlatmışlardır.
• Kral Yolu’nu kullanmışlardır.
• Ninova’da ilk kütüphaneyi kurmuşlardır.
• Arşivcilik alanında gelişmişlerdir.

İLK ÇAĞ ÇEVRE UYGARLIKLARI

MISIRLILAR

• Firavun adı verilen Tanrı – krallar tarafından yönetilmişlerdir.
• Labirentler Tapınaklar Hiyeroglif yazısı
• Papirüs kağıdı
• Mumyacılık
• Güneş takvimi
• Sfenksler
• Hiyeroglif yazısını kullanmışlar, yazılarını papirüs bitkisinden yapılan kağıtlara yazmışlar­dır.
• Ahiret inancından dolayı ölüleri mumyalayarak gömmüşlerdir. Mumyalama tekniği sayesinde tıp ve eczacılık alanında gelişmişlerdir.
• Firavunlar için piramit, halk için labirent adı verilen mezarlar yapmışlar ve bu mezarlara ölülerini eşyalarıyla gömmüşlerdir. (En önemli piramitleri Keops, Kefren ve Mikerlnos’tur.)
• Matematikte ondalık sistemini bulmuşlar, ilk defa dört işlemi kullanmışlar, pi sayısı­ nı bugünkü değerine yakın hesaplamışlardır.
• Astronomi alanında gelişmişler, Güneş esaslı takvimi yapmışlardır. Bu takvim baş­ka uluslar tarafından geliştirilerek günümüze.kadar gelmiştir.

MEDLER-PERSLER

• Sınırsız yetkilere sahip hükümdarlar tarafından yönetilmişlerdir.
• Ülkeyi satraplık adı verilen eyaletlere ayırmışlar ve başlarına merkezden satrap adı verilen yöneticiler atamışlardır.
• Çok tanrılı bir din olan Zerdüştlüğe ve bu dinin bir benzeri olan Mecuslliğe inan­ mışlar, ateşgede adı verilen tapınaklar inşa etmişlerdir.
• Düzenli bir posta örgütü kurmuşlardır.
• Sanatta Mezopotamya, Mısır, Anadolu ve Yunan sanatının etkisiyle “Pars Üslubu’­ nu” oluşturmuşlardır.

İBRANİLER

• Kudüs merkezli bir krallık kurmuşlar; Hz. Davut ve onun oğlu Hz. Süleyman
• Mescıd-ı Aksa zamanında en güçlü dönemlerini yaşamışlardır.
• Hz. Süleyman – ilk Çağ uygarlıkları içinde ilk tek tanrılı dine inanan topluluktur.
• Mabedi – Museviliğe inanan İbraniler zamanla Filistin topraklarından sürülmüşler ve farklı
• Ağlama pek çok devletin egemenliğinde yaşamışlardır. Buna rağmen milli benliklerini
• 1 Duvarı günümüze kadar korumayı başarmışlardır.
• İbranilerin kutsal kitabı olan Tevrat, Hz. Musa’ya gönderilmiştir.

FENİKELİLER

• Ticaretle uğraşmışlar, Akdeniz kıyılarında ticari koloniler kurmuşlardır. Bu koloniler lfabe aracılığıyla doğu ülkeleriyle Akdeniz ülkeleri arasında kültürel etkileşim sağlamışam !ardır. En önemli kolonileri, Afrika’daki Kartaca’dır.
• 22 harften meydana gelen Fenike alfabesini oluşturmuşlardır. Bu alfabeye, Yunanlıların ve Romalıların yeni harfler eklemesiyle bugünkü Latin alfabesi oluşmuştur

MIKEN

• Çanakkale Boğazına sahip olmak icin Truvalilarla savaştılar (Bogazlar igin yap1lan ilk savaştır.)
• Homeros’un ilyada ve Odysseia Destanları bu savaşı konu al1r.

ESKi YUNAN

• Polis ad1 verilen şehir devletleri kurdular. (En önemli şehir devletleri Atina ve ıspartadır.)
• Sosyal sınıflar aras1 mücadeleler sonucunda hukuk gelişmiştir. Dragon Kanunları,  Klistenes Kanunları ve Solon Kanunları ile sosyal sınıflar arası farklılıklar azaltılm1ş, demokrasi anlay1ş1 gelişmiştir.
• Yunanlılarda dini inançlardan dolayı heykel ve tap1nak mimarisi gelişmiştir.
• Bu parçalanma sonucunda Anadolu da Pontus, Kapadokya, Bitinya ve Bergama Krallıkları ortaya çıkmıştır.
• Yunanlılar tarih, tip, matematik, astronomi ve felsefe alanında gelişmişlerdir. Sokrates, Platon (Eflatun) ve Aristoteles ilk Yunan filozoflanndand1r.

HELEN UYGARLIGI

• Makedonya Krall Buyuk iskender, Asya Seferi sonucu Hindistan’1 ve M1s1r’1 da içine alan büyük bir imparatorluk kurmuştur. Bu donemde, Yunan kulturunun Asya kulturu ile kaynaşması sonucu Helenistik kültür ortaya çıkmıştır.
• Buyuk İskender’in kurdugu Bergama, Antakya ve İskenderiye gibi şehirler zamanla önemli kultur ve ticaret merkezleri haline gelmiştir.
• İskenderiye’de ve Bergama’da büyük kütüphaneler kurmuşlardır. Bergamalılar papirus kağıdına alternatif parşömen kağıdını yaparak ilk kitaplan (Kolets) oluşturmuşlardır.
• Büyük iskender’in kurduğu imparatorluk onun ölümünden sonra parçalanmıştır.
• Bergamalılar, uygarlık alanında oldukça gelişmişlerdir. Yaptıkları kütüphaneler, sağlık merkezleri, tapınaklar ve ürettikleri parşömen kağıdı ile Anadolu uygarlığına önemli katkıda bulunmuşlardır.