Ticari Alanında Yaşanan Gelişmeler
Cumhuriyetten önce, ticaret daha çok azınlıkların elindeydi. Bu nedenle Atatürk, ticaret hayatını milli çıkarlar doğrultusunda geliştirmek için çaba harcamıştır.
Bu doğrultuda yapılan çalışmalar:
- 1923’te kapitülasyonlar kaldırılarak, yabancıların ticari imti- yazlanna son verilmiştir.
- 1924’te iş sahiplerine kredi sağlamak için, ilk özel banka olan İş Bankası kurulmuştur.
- 1 Temmuz 1926’da Kabotaj Kanunu çıkmış ve böylelikle Türk vatandaşlarına, Türk karasularında ve limanlarında ticaret imkânı tanınmıştır.
- 1929’da gümrük vergileri artırılarak ithalat azaltılmaya çalışılmıştır
Tarım Alanında Yaşanan Gelişmeler
Atatürk, tarımı geliştirmek için köylünün durumunun iyileşti rilmesini savunmuş, bu konudaki düşüncelerini “Türkiye’nin gerçek sahibi ve efendisi köylüdür.” ifadesiyle özetlemiştir.
Bu doğrultuda yapılan çalışmalar:
- Ürün üzerinden peşin olarak alınan ve giderek Türk köylüsü İçin ağır bir yük olmaya başlayan Öşür (Aşar) vergisi 1925’te kaldırıldı, böylece devlet desteğiyle köylünün, üretimde daha verimli hale gelmesine çalışılmıştır.
- Köylüye ucuz kredi sağlamak için Ziraat Bankası’nın imkanları arttırılmıştır.
- Tarım Kredi Kooperatifleri kurulmuştur (1928).
- Numune fidanlık ve üretme çiftlikleri oluşturulmuştur. (En önemlisi Atatürk Orman Çiftliğidir)
- Çay ve şeker pancarı gibi endüstriyel bitkilerin ekimi yaygınlaştırılmıştır.
- Topraksız köylüye toprak vermek amacıyla 1929’da Toprak Reformu yapılmış, ancak devletin elinde bol miktarda hazine arazisi olmadığından, bu reform amacına ulaşamamıştır.
- Tarımı modernleştirmek ve geliştirmek amacıyla Yüksek Ziraat Enstitüsü kurulmuştur (1933).
Sağlık Alanında Yaşanan Gelişmeler
- Sağlık ve sosyal yardım bakanlığı kuruldu
- Hastane, doktor ve diğer sağlık personelinin sayısı arttırıldı
- S1tma, frengi ve verem gibi hastalıkların önlenmesine çalışıldı
- Numune ve Verem Savaş hastaneleri açıldı
- Ankarada Hıfzısıhha Enstitüsü kuruldu
Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar
Şer’iye Mahkemelerinin Kapatılması (1924)
- 3 Mart 1924’te Şer’iye ve Evkaf Vekaleti ile beraber Şer’iye Mahkemeleri de kapatıldı. Şer’iye Mahkemelerinin kapatılmasıyla kadılık kaldırıldı; yerine hakimlik ve savcılık getirildi.
Ankara Hukuk Mektebi’nin Açılması (1925)
- Cumhuriyet Dönemi’nde hukuk adamı ihtiyacını karşılamak için 1925’te Ankara Hukuk Mektebi açıldı.
Medeni Kanunu’nun Kabul Edilmesi (17 Şubat 1926)
Avrupa medeni kanunları incelenerek İsviçre Medeni Kanunu, “Türk Medeni Kanunu11 adıyla benimsenmiş tir. Medeni Kanun’un İsviçre’den alınmasının başlıca sebepleri şunlardır:
- Avrupa’da hazırlanan medeni kanunların en sonuncusu olması
- Çeşitli sorunlara pratik ve akılcı çözümler getirmesi
- Çağdaş ve laik ilkelere uygun olması
- İfade ve kavramlarının açık olması
- Kadın – erkek eşitliğine dayanması
Medeni Kanun’un Getirdiği Yenilikler:
- Kadın ile erkek arasında sosyal ve ekonomik alanda eşitlik sağlanmıştır.
- Kadına, mirasta ve tanıklıkta erkeklerle eşit statü kazandırılmıştır.
- Kadına boşanma hakkı verilmiştir.
- Tek kadınla evlilik ve resmi nikah zorunluluğu getirilmiştir.
- Kadına dilediği işte çalışma hakkı tanınmıştır.
- Patrikhanenin ve konsoloslukların mahkeme kurmaları yasaklanmıştır.
Medeni Kanun, siyasi haklar içermez. Kadınlara siyasi haklar; 1930, 1933 ve 1934’te yapılan düzenlemelerle verilecektir.
Ticaret, Ceza, İcra ve İflas Kanunları’nın Kabul Edilmesi
- 1926’da italya’dan Ceza Kanunu,
- 1926’da isviçre’den Ticaret Kanunu,
- 1929’da Almanya’dan Ceza Muhakemeleri Kanunu ve Deniz Ticareti Kanunu,
- 1932’de isviçre’den icra ve İflas Kanunu alınarak Türk hukuk sistemine uyarlanmıştır.
